Periyodik tablodaki elementlerden biri olan iyodun insan vücudunda çok önemli işlevleri var.
Kullandığımız besin desteklerini anlattığım yazımda da bahsettiğim gibi; iyot eksikliği günümüzde çok yaygın ve bu eksiklik iyotlu tuz kullanarak çözülecek bir sorun değil. Tuza eklenen iyot çok az miktarda; ve tuz hava alıp ışığa maruz kaldıkça da uçup gidiyor içindeki iyot. İyot desteği elzem çünkü bozulan, fakirleşen toprak yapısı sebebiyle gıdalardan aldığımız iyot yetersiz.
İyot ile ilgili araştırmalarıma başlarken faydalandığım ve ilgilenenlere tavsiye edeceğim iki kitap var:
- Dr. David Brownstein’ın “Iodine: Why You Need It, Why You Can’t Live Without It” adlı kitabı
- Lynne Farrow’un “The Iodine Crisis: What You Don’t Know About Iodine Can Wreck Your Life” adlı kitabı
İyodun vücudumuzda pek çok faydalı işlevi bulunuyor.
- Tiroid bezi başta olmak üzere vücudumuzda iyota ihtiyaç duyup depolayan pek çok organ var. İyodun vücudumuzda yeterli miktarda depolanması tiroid, göğüs, yumurtalık, mide ve prostat kanseri riskini önemli ölçüde azaltıyor. Tiroid hormonu sentezi için gerekli olduğundan hem hipo hem de hipertiroidiyi önlüyor ve iyileştiriyor.
- Bentonit kili gibi yoğun negatif yüklü olduğu için, vücuttaki bakteri, mantar (pek çok hastalığın altında yatan Candida dahil), virüs ve parazit gibi patojenlerle savaşıp vücudu temizliyor. Antibiyotik direnci gelişmesine sebep olmadığı için antibiyotiklerden daha iyi performans sergiliyor. Endüstri devriminden önce Avrupa’da doktorların reçetelerinin ayrılmaz bir parçasıymış iyot. Sonra ne yazık ki yerini sentetik ilaçlara kaptırmış ve unutulan (unutturulan?) bir tedavi hâlini almış.
- Yaralara sürdüğümüz tentürdiyotu düşünün. Yaranın enfeksiyon kapmaması için gereken sterilizasyonu sağlıyor. Besi hayvanlarının sularına damlatılarak suyun arınması sağlanıyor. Aynı temizleyici, arındırıcı etkiyi kanımızda da gösteriyor, bakteri, virüs, mantar hepsini altediyor. Çocuklarını aşılatmayan biri olarak benim gözümde çok önemli bir koruyucu iyot, bağışıklık sisteminin sadık yardımcısı.
- Sağlığa zararlı, toksik halojenlerin (flor, klor ve brom gibi) ve radyoaktif iyotun vücuttan atılmasını sağlıyor. Çernobil faciasından sonra civarda yaşayan halka iyot desteği verilmiş ve bu desteği alanlarda tiroid kanseri görülmemiş. Sağlıklı iyot ((atom kütlesi) I127) tiroidde yer kapma yarışında radyoaktif iyotu ((atom kütlesi) I131) geçerek radyoaktif olanın vücuttan atılmasını sağlıyor.
Fukuşima’daki nükleer facia hâlâ sonlanmamışken (reaktördeki sızıntı maalesef hâlâ engellenemiyor) ve üzerimize radyoaktif iyot yağarken (çok uzakta olsak bile hava hareketleriyle dünyanın her köşesine taşınıyor maalesef) sağlıklı iyot almak iyi bir önlem.
Toksik halojenler (flor, krom, brom) ise gıdadan, içme suyuna, eve aldığımız eşyalardan kullandığımız temizlik/bakım malzemelerine kadar pek çok şekilde vücudumuza günlük olarak giriyor. Kloru klorlanmış sulardan, ağartıcı deterjanlardan; floru diş macunlarından; bromu ise gıdalardan özellikle fırın ürünlerinden bol bol alıyoruz. Brom ve flor kanserojen etki gösteriyor.
- İyotun negatif yükü sayesinde civa, kadmiyum gibi ağır metallerin vücuttan atılmasında da etkili olduğu biliniyor. Aslında bentonit kili gibi tam bir detoks aracı.
- Zekâ Gelişimi: İyodun vücutta yeterli olmasının çocuklarda zeka seviyesini (IQ) 13.5 puan arttırdığını gösteren açlışmalar mevcut. İyot yetersizliği durumunda hem çocuklar hem de yetişkinlerde zihinsel fonksiyonun azalıyor. İyotun hamilelerde ve emziren annelerde daha yüksek miktarlarda alınması gerektiğini devlet kurumları bile söylüyor! Tabii onların belirttiği miktarlar aslında alınması gerekenin çok çok altında.
İyot ve Tiroid Testleri
Vücuttaki iyot eksikliğini tespit eden en doğru test 24 saatlik iyot yükleme testi. Bu testte vücuda yüksek dozda iyot verilip, sonraki 24 saat boyunca idrar toplanıyor. Bu 24 saatlik idrarda iyot atılımı ne kadar fazla ise (%95’lerin üzerinde ise) vücutta yeterli iyodun bulunduğu, dokuların iyoda doymuş olduğu tespit ediliyor. %95’in altında ise iyot eksikliği teşhisi konuyor.
24 saatlik yükleme testini ülkemizde yapan yer bulamadım. Ancak alternatifi var: spot idrarda iyot testi.
Biz iyot desteğine başlamadan tiroid paneli (serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO ve anti-TG) ve spot idrarda iyot testlerini yaptırdık. Tiroid hormonları normal çıkmasına rağmen oğlumda ve bende spot idrarda iyot normal değerin çok çok altındaydı. Lugol solüsyonu ile iyot desteğine başladıktan sonra düzenli aralıklarla (senede 2 defa) aynı testleri tekrarlıyoruz. İyota başladıktan sonraki ilk 6 ay -1 sene içerisinde TSH çok yükseliyor ancak bu normal. 1 senenin sonunda normal seviyesine iniyor. Biz de bunu gözlemledik. Spot idrardaki iyot miktarımız da normale döndü.
Sonuç
Gelelim benim şahsi gözlemime. İyot kullandığım zamanlar kendimi çok daha enerjik hissediyorum ve algılarım daha açık oluyor. Çocuklarımda da benzer etkisi olduğunu görüyorum. Dolayısı ile iyot bizim için uzun süreli bir besin desteği olacak inşallah. Elbette yıllık tiroid paneli ve spot idrarda iyot testlerimizi aksatmadan.
